Ik ben lid van Tabula Crea. Een netwerkorganisatie waarin professionals rondom creativiteit en innovatie zich hebben verenigd om nieuwe produkten te bedenken en elkaar te inspireren. Als Tabula Crea zijn gevraagd door het Tilburg Social Innovation Laboratorium (initiatief van de Universiteit Tilburg) mee te denken over het ontwikkelen van een praktische tool die de samenwerking in innovatie-trajecten verbetert. Bij open-source-ontwikkeling, sociale innovatie, co-creatie en andere nieuwe vormen van innoveren ontbreekt een geschikt juridisch kader.

Contracten zijn er in essentie op gericht om zaken te beschermen. Waar ben je wel en waar niet aansprakelijk voor? Bij innovatie-trajecten is vooraf niet duidelijk wat de uitkomst zal zijn. Prestaties en risico’s zijn niet altijd goed te voorzien. Dan werken dergelijke contracten dus ook niet goed.

Partijen willen samenwerken omdat ze vertrouwen hebben in de kracht van de partners. Een samenwerkingsovereenkomst moet dan dus ook gericht zijn op het zo gunstig mogelijk creëren van condities om resultaten te behalen. En het moet mee kunnen groeien met het project. Dat is een heel ander uitgangspunt.

Juristen van de universiteit hebben geconcludeerd dat er in ieder geval vier veel voorkomende spanningen zijn in een innovatie-traject.

1) Samenwerking versus beschermen eigen kennis (waneer leg je welke kaarten op tafel?)

2) Niet hierarchische samenwerkingsverbanden (geen opdrachtgever -nemer situatie aanwezig)

3) In het geval van conflict (wie is wanneer beslissingsbevoegd?)

4) Verschil van mening over waarde-inbreng, waardecreatie en waardeverdeling (dit kan ook verschuiven tijdens het project)

Het Innovative Contract Design moet een antwoord gaan geven op deze spanningen. Het juridische en economisch domein komen hier bijeen in een compleet nieuwe werkvorm. Het gaat om vertrouwen en samenwerken. Voor ons wordt dit een zeer waardevolle tool. Onze ervaring met innovatietrajecten laat zien dat er vaak te weinig oog is voor het vooraf goed documenteren van de samenwerking en verwachtingen helder krijgen. “Dat is gedoe.” De focus ligt op kansdenken en ontwikkelingsdrang. “We zijn net lekker bezig. Het komt wel goed.” 

Met deze tool krijgen we een instrument in handen waarmee het innovatieproces weer een stap effectiever kan worden. Minder frustraties en teleurstellingen halverwege die vooraf voorkomen hadden kunnen worden. Een helder stimulerend samenwerkingskader die duidelijk maakt hoe iedere partij er in zit. Wat hij inbrengt en wat hij verwacht er uit te krijgen. De tool is nog niet gebruiksvriendelijk, maar daar gaan wij ons steentje aan bijdragen. Hier hoor je zeker nog meer over.