De mens wordt aangestuurd door onbewuste processen. Althans dat is de conclusie van twee hersenonderzoekers waarvan NRC afgelopen dinsdag melding maakte.

De onderzoekers plaatsen verschillende proefpersonen in een MRI-scanner en onderzochten welke delen van de hersenen actief werden bij het nemen van een beslissing.

De proefpersonen kregen een reeks letters te zien en mochten op een knop in hun linker- en rechterhand drukken. Zodra zij drukten moesten ze de letter noemen die verscheen toen ze het besluit namen. Het duurde ongeveer anderhalve seconde tussen het nemen van een besluit en het bewust drukken op de knop.

De meest opvallende conclusie is echter dat bij de proefpersonen bijna tien seconden voordat zij bewust een besluit namen er al hersenactiviteiten zichtbaar waren. Deze onderbewust actieve hersengebieden worden aangesproken bij zelfreflectie, het aansturen van uitvoerende taken én bij het nemen van beslissingen.

Hoe vrij is de mens nog in het maken van keuzes? Wellicht is het aardig om eens een brainstormsessie te doen waarbij alle deelnemers in MRI-scanners liggen. De hersenactiviteit wordt gemeten. Je ziet direct wie in de divergentiefase toch oordelend bezig is en wanneer het brein een besluit neemt bij het convergeren. Wie weet er is nog een aardige efficiëntieslag door te maken.