Blog-pagina

Een intuïtief wiskundige

  • 20 december 2012

Eerlijk gezegd kende ik hem niet, de Franse wiskundige Henri Poincaré. Dit jaar is hij precies 100 jaar dood en daarom verschenen er verschillende boeken over hem. Ik las er een stuk over in NRC en werd vooral getroffen door de karakterschets van deze man.

Hij was een groots denker maar vooral ook ongedurig. En deze combinatie maakte dat hij zijn theorieën weliswaar helder maar ook in grove lijnen uiteen heeft gezet. Oog voor detail had hij niet. ‘Zijn geluk was dat het bijna altijd klopte wat hij zei; dat is weer die haast feilloze wiskundige intuïtie  Daarmee was hij anderen telekens vooruit.’

Poincaré was een modern denker.  Zo zei hij: “De logica is het werktuig voor het wiskundige bewijs en de intuïtie is het voertuig voor de ontdekking.” Hij kende de kracht van het Eureka-moment. “Het onbewuste krijgt het probleem binnen en tast dan talloze mogelijkheden af tot het, veel beter dan het bewuste dat ooit zou kunnen, de simpelste en meest esthetische oplossing vindt. Maar dan moet je het onbewuste wel voeden.” 

Een mooie anecdote waarin het voertuig zelfs letterlijk een rol speelt, was van dat hij al dagen kauwde op een wiskundig probleem en toen een uitstapje maakte met een groep geologen. Op de treeplank van de omnibus, “zomaar, terwijl geen enkele gedachte me erop voorbereid had” schoot de oplossing van het probleem hem binnen.