Van het weekend kwamen een paar zaken weer eens mooi samen. NRC sprak met voorman Quirijn Bolle van duurzame supermarktketen Marqt.  Zijn werk bij Ahold in Amerika heeft hem doen inzien dat de voedingsindustrie radicaal anders moet worden georganiseerd. De enkele focus op winstmaximalisatie staat duurzaamheid volledig in de weg. Schrijnend vond ik vooral in het artikel een grafiek. Hierin werd aangegeven dat slecht 6% van de bestedingen wordt gedaan aan duurzaam voedsel. En onder duurzaam voedsel wordt verstaan dat er bij de productie meer rekening wordt gehouden met milieu, dierenwelzijn en sociale aspecten dan wettelijk verplicht is. Onze wetten laten dus toe dat er legaal gerommeld kan worden met voeding.

In hetzelfde artikel wordt de wet van Schumpeter over creatieve destructie aangehaald. Nieuwe succesvolle innovaties zorgen er voor dat oude instituties verdwijnen. Ik hoop dat Marqt zo’n vernieuwing is. Maar deze interpretatie van de wet is wat eenzijdig. Schumpeter had enkel vertrouwen in technische innovatie. En ik zie nog niet helemaal de technologische vernieuwing bij Marqt. Maar ik geloof dat ook sociale innovatie voor kantelingen kunnen zorgen. En daar zie ik wel aansluiting bij Marqt. De wens om anders met elkaar om te gaan in de voedselketen.

Diezelfde wet spreekt ook over de zelfdestructie van succes. In het FD stond een interview met Cees van der Hoeven, oud CEO Ahold over de boekhoudfraude van tien jaar geleden. Een prachtig voorbeeld van de uitwerking van die wet. Onze Hollandse Icarus kijkt terug op een turbulente periode. Een van de lessen die hij heeft getrokken is dat ondernemerschap vooral te vinden is bij starters en particuliere bedrijven. Een behoorlijke verandering voor de shareholder-value-first-man van weleer.

Het radicale aspect van Schumpeter spreekt me aan. Ik geloof ook dat echte vernieuwing door revolutie en niet door evolutie kan plaatsvinden. Maar dit moet niemand er van weerhouden om veranderingen door te willen voeren in bestaande succesvolle bolwerken. Kleine veranderingen kunnen door de schaalgrootte dan toch al behoorlijk wat effect hebben. Zie het als voorbodes van de grote vernieuwing.