De werkelijkheid is altijd weerbarstiger dan de theorie. De wetenschappelijke inzichten rondom het innovatieklimaat zijn nuttig en richtinggevend. De koppeling naar de alledaagse praktijk vraagt om een andere kijk op dit materiaal. Twee voorbeelden hiervan.

Er wordt terecht gesteld dat het management leiderschap dient te tonen in innovatie. Het moet experiment stimuleren, maar dit betekent onzekerheid toelaten. En als bestuurder heb je ook de verantwoordelijkheid om weloverwogen beslissingen te nemen. Aandeelhouders kijken bijvoorbeeld kritisch mee over de schouder. Een conflict tussen het aanmoedigen van ideeenvorming en het wikken en wegen over voorstellen ligt op de loer.

Medewerkers wordt ook gevraagd om verantwoordelijkheid te nemen voor hun innovatie-opdracht. Meestal moet dit worden gedaan naast andere taken en bestaande werkzaamheden. De werkdruk wordt er alleen maar groter door. De kans om eens even goed na te denken, in relatieve rust, wordt kleiner door het zich uitbreidende takenpakket. Het is dan niet vreemd dat een medewerker onwillekeurig de bestaande werkzaamheden voorrang geeft boven de innovatie-vraag.

De Amerikaanse psychologe Liz Monroe-Cook heeft daarom de wetenschappelijke conclusies rondom het innovatieklimaat geordend rondom veelvoorkomende paradoxen. Dit zijn dilemma’s waarmee een werknemer dagelijks te maken heeft. Er moet een keuze gemaakt worden tussen twee uitersten. Beide aspecten zijn van essentieel belang voor innovatie. De kunst is om een balans te vinden tussen beide polen. Samen met mijn collega Marcus Geers heb ik die vertaald en overzichtelijk gemaakt in een zestal dimensies.

Focus
De balans tussen gericht uitdagingen oppakken en in relatieve vrijheid zoeken naar potentiële kansen.

Werkritme
De balans tussen een prettige dagelijkse drukte en ruimte voor introspectie.

Ideeënmanagement
Het onvoorwaardelijk aanmoedigen van het bedenken van ideeën in balans brengen met een constructief debat over ideeën.

Implementatiesnelheid
Het bewust nemen van risico’s waardoor je een voorloper bent in je markt, met bijbehorende kansen, in de juiste verhouding brengen met het doorontwikkelen van een nieuwe idee zodat de kinderziekten eruit zijn.

Managementstijl
De balans tussen het geven van vrijheid aan medewerkers en het opstellen van bedrijfsstructuren.

Omgang met elkaar
Breng vertrouwen en openheid in de organisatie waardoor er gelijkwaardigheid ontstaat en ga tegelijkertijd wijs om om bestaande verschillen.

Iedereen die praktisch aan de slag wil om de innovatiekracht van een organisatie te verbeteren, zal op deze zes dimensies een goede balans moeten vinden. Het zijn geen statische zaken. De balans kan gedurende het innovatieproces verschuiven. Ook kunnen organisatieculturen vragen om een ander accent op bepaalde dimensies. Een kwestie van blijven monitoren.